TA3EN | Hüseyin KARAGÖZ Web Sitesi

			Anasayfam Yap \| Favorilerime Ekle

QRP PROJEM..

QRP YAPARKEN NELERE DİKKAT EDELİM?... QRP yapmaya başlamadan önce atölyenizde şu araçlar bulunmalıdır:

1- Multimetre 3- Dummy-load (Sun’i yük) 5- Ölçü aletimiz.
2- Frekans metre, 4- LC Metre. (Bobin–kondansatör metre.) 6- SWR-WATT metre,

RX KATIYLA İLGİLİ BİLGİLER:QRP’yi yapmaya önce dinleme (RX) katından başlamamız yerinde olacaktır.Çünkü; dinleme katı TX
katına göre yapımı ve ayarları daha kolaydır. İstanbul’dan gelen PCB yi kullanacaksanız pcb deki kısa devre olan yerleri bıçakla kesiniz.
Ardından montaja başlayınız. RX katına da benim tavsiyem LM386 amfi katından başlamak daha yararlı olacaktır. Ses katının kontrolü
kolay olduğu için tercih edin. Montaj esnasında bazı devre elemanlarını ölçerek kontrol etmek sonra arızalı parçayı bulmaktan daha ko-
laydır. KRİSTALLER: Mutlaka bir osilatör yapılarak oraya takılıp frekans metre ile çalıştığı fre-kans belirlenmeli ve üzerine yazılmalı. Ay-
nı değerdeki kristaller filtrede kullanılmaya çalışılmalı. Çalışmayan kristaller osilatöre takılınca frekans metrede 0.000.00 Mhz rakamla-
rı oku okunacaktır. Bu kristaller ayıklanmalıdır. Muayyenler takılmadan önce ister içi açılarak ister alttan içindeki kondansatör kırılmalı-
dır.C4 ve C5 mercimek kondansatörler 100pf veya 120pf kullanılmalıdır.Yüksek veya düşük değerli takılırsa dinleme bir türlü gerçekleş-
meyecektir. Ayarlanması gayet kolaydır.

F6BQU'NUN QRP ŞEMASI

QRP+FREKANS METRE+SİNYAL METRE+SES AMP. TEK PCB'DE ...

TA1X-İHSAN BEY'İN BANA GÖNDERMİŞ OLDUĞU YARDIM METNİ:

YAPARKEN DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR:1-PCB yi elinize alın ve rölenin ayağından dinleme devresine giden (+) besleme ucunu i-

yi takip edin. Çizimde hata yapılmış + ve birbirine birleştirilmiş.Bu şekilde akım verirseniz bu kısımda yanık meydana gelecektir. (+) yı

(–) den keskin falçata ile ayırın. 2-TX (gönderme) devresinde röleden L15 in ayağına gitmesi gereken (+) besleme unutulmuş. Buraya

bir atlama (jumper)yapmanız gerekiyor. 3-Dinlemede ve göndermede dikkat edilecek çok nokta var. Şemadaki parçalardan farklı ele-

manlar kullanmak gerekiyor. Bunları zaman buldukça yazacağım. 4-Ayarlama ,ölçüm safhalarında da hatırlatacağım şeyler olacak. A-

ma şimdilik zamanım yok. 5-Montajda çok rahatsız ettiğim TA1X İhsan Bey’e çok teşekkür ederim.Kendisinden çok yararlandım. Halâ

ihtiyacım var.6-Vericideki X7 kristalinin ve alıcıdaki X6 kristallerinin ayarını yaparken kristalin şapkası şaseden ayrılmalı ve frekans met-

renin canlı ucu bağlanarak ölçülmeli. X7 ve X6:5.118.50’ye ayarlanmalıdır. 7-Muayyen 703’lerin içindeki kondansatörlerin kırılması ge-

rekir. 8- X7’nin ayarından sonra frekans entegrenin 4 nolu bacağından takip edilmeli. 9-TX konumunda mikrofona konuşmadığınız za-

man watt metrede watt görmemelisiniz. 10-Frekans metrenin giriş kablosunun blendajlı yapılması doğru çalışmasını sağlayacaktır.Ho-

cam iyi günler benden hf çıkış katı istemişsin ben sana bir kaç şema göndereceğim.Bakarsın işine yarar yalnız size gönderdiğim şema-

ları zaman olmadığı için yapamadım.Ama şemaların bazısı qst dergisinde yayınlandığına göre çalışıyordur.Zaten şemalardaki malzeme-

leri bulabileceğinizi ümit ediyorum.Bazılarının içinde nasıl yapılacağı bile yazıyor.Birde LM 386 niye çift girişli olduğunu sormuşsun. Op-

amp gibi çalışıyor ama daha çok çeşitli devre internette bulabilirsin örnek : sp5ddj Polonyalı amatörün sayfasına girdiğinde orda da bu-

labilirsin o adamda çok çeşitli şemalar veriyor.Ses az çıkıyorsa önüne bir tane daha yapabilirsin zaten fazla malzeme yok delikli perti-

naksa yapıp ses çıkışına bir blandajlı kabloyla birde beslemeyi öteki ilk çıkış katının beslemesine bağlayabilirsin ve böylelikle daha çok

ses çıkacaktır. Frekans kaymasından söz ederken x1 12230 khz kristalini şaseleyin. Mavi trimeri plaketin üstünden hemen kristale bağ-

lanan ilk 10mikrohenri bobinin ayağına tornavidayı değdirdiğiniz ayağı da (trimerin içindeki ucu şasedir) hemen kristale bağlayınız za-

ten kristalde şaseye bağlı olduğu için sorun olmayacaktır. Plaketin alt temizliğine dikkat edin mümkünse trikolor etilen yada tinerle te-

mizleyin.

İyi günler... TA2X-İhsan

DELİNMEYE HAZIR PCB

PCB'NİN ÜSTTEN GÖRÜNÜŞÜ

Ayarı genellikle ortalara yakın bir yerlerde tutmalıdır. Bu kondansatörlerin değerleriyle ilgilidir. Gelelim X6’ nın ayarına:Elinizdeki
frekans metrenin canlı ucunu kristalin metal kılıfına lehimleyin. Kristali eğer şaselediyseniz bu bağlantıyı iptal etmelisiniz. Frekans met-
re de 5.118.50’yi okuyacak şekilde ayar yapılmalıdır. Eğer bir türlü bu frekansı yakalayamıyorsak yapacak iki şey var. 1-47 uhy’lik bobi-
ni paralel 5pf mercimek kondansatör ilâve edin trimeri döndürerek frekansı yakalamaya çalışınız. Eğer olmadıysa; 2-47mhy bobinin ye-
rine 100uhy takın yine trimer yardımıyla frekansı okumaya çalışınız. RX teki X6’nın trimer ayarı olmazsa olmaz bir öneme haiz değildir.
X1 kristali olarak ben 12.288MHz kullandım. Ve daha iyi netice aldım. 12.288Mhz kristalinin ayağındaki 2 tane 10Mhy’lik bobini eğer ka-
lın olanlarında takarsanız frekans 6.600 MHz ile 7.120'lere kadar açılacaktır.Böyle kalın ve biraz büyük yapılmış bobinlerden bulamazsa-
nız kristalin bobinle bağlandığı nokta ile şase arasına 5pf mercimek kondansatör takın. Bunları yaparken seri bağlı (paralel duran) 10
uhy’lik bobinleri birbirine yaklaştırıp uzaklaştırarak frekans aralığını değiştirebilirsiniz. Kristal filtresinde kullanılan kristalleri osilatör dev-
resinde mutlaka kontrol ettikten yerlerine takılmalıdır.

PCB'NİN MONTAJ ESNASINDAKİ GÖRÜNÜMÜ

MONTAJ DEVAM EDERKEN...

LM386 dan aldığım ses bana yetmiyor diyorsanız LM 386’yı iptal etmeden peşine basit bir amfi katı yapıp ilâve ederek mükem-

mel bir ses alabilirsiniz.Ben bu nedenle LM380 (14 ayaklı) entegreli devreyi yaptım, çok güzel sonuç aldım. Büyük cihazlar gibi dinleme

elde ettim.Dinlemede ıslık sesi geliyorsa LED’in anoduyla şase arasına 100nf’lik mercimek kondansatör takın. Islık sesinin tamamına ya-

kını silecektir.Ayrıca Fransız Led ile yaptığı AGC’ yi değiştirip transistörlü bir AGC (Otomatik kazanç kontrolü) devresi yapmış. Ben de uy-

guladım. Çok güçlü gelen istasyonların sesi çatlak modülasyonlu gelecektir. Onu otomatik olarak düşürerek düzelmesini sağladı.

TX KATIYLA İLGİLİ BİLGİLER:TX katını mikrofon devresinden başlayarak yapmaya başlamak daha iyi oluyor.Mikrofon preanfi ka-

tıyla başlayın. BC 107 ‘li preanfiyi bitirince 220nf ucundan bir kabloyla anfiye giriş yapın. Ses net ve temiz mi diye kontrol edin. Bu kat-

taki R15 (4.7k) direncinden dolayı çok uzun zaman cihazımın modülasyonu hep kötü oldu.Bunun yerine 3.9k takınca modülasyonum dü-

zeldi.Bazı qrp lerde de 2.2k taktım iyi sonuç verdi. Amfide sesinizin netliğini iyi kontrol edin. Kristalleri aynen RX katında anlattığım gibi

iyi kontrol edin. Filtredeki kristalleri ve X7’ yi test edin. Muayyenler için dinleme RX katında yaptığımız çalışmanın aynısını yapacağız.Ve

muayyenlerin girişlerine bağlanan mercimekler 100pf veya 120pf olmalıdır. Ayrıca C54 ‘ün değerini 220pf ile 1nf arasında arttırırsak çı-

kış wattını biraz arttırabiliriz.L16 ve L18’i 2x5 tur olarak sardım.Sargı teli olarak da ptt de kullanılan içi tekli, ince ve renkli tel kullandım.

İki ayrı renkli teli yan yana getirip beş tur sarıyoruz. Burası önemli: Kırmızı ve beyaz renkli tel sarmış olalım. Baştaki kırmızı renkli teli

en başa alalım ve beyaz teli ortaya getirelim. Şimdi de sondaki kırmızıyı otaya alalım ve beyazı sona getirelim. Böylece ortada iki, baş-

ta ve sonda birer tel olacaktır. Bunları pcb'deki yerlerine yerleştirin.Bobin saracak arkadaşlar teli sararken dikkat etsinler. Çünkü; troid

bobinin izolesini soyabiliyor.Böylece bobin çalışmayabiliyor. Anten çıkış katındaki bobinlerden birisini iptal edebilirsiniz. Bu bobinin girişi-

ne ve çıkışına birer tane 470pf kondansatör takın.

MONTAJ SÜRERKEN...

YUKARIDAN GÖRÜNÜŞÜ

QRP’NİN AYARLANMASI:

Buraya kadar devrenin montajında dikkat edilecek önemli konuları anlatmaya çalıştım. Bundan sonra ayar aşaması üzerinde du-

racağım. Cihazınızın anten girişine watt-swr metre takın.TX yapın. Islık çalarak veya 1KHz’lik sinyal enjektörünü mikrofon ucuna bağla-

yarak ayar yapmaya başlayalım. Preanfinin kontrolünü yukarıda anlatmış ve yapmıştık. Sorunsuz çalıştığını farz ediyoruz.Preanfi kazanç

trimpotunu (P2) sona getirelim.Balans görevi yapan P3’ü de ortalara getirelim. CA3 trimerini frekans metre yardımıyla 5.118.50’e ayar-

lıyoruz. Ayara gelmiyorsa ne yapacağımızı yukarıda anlatmıştık. Frekansı SSB için toplam 3KHz aşağı çekmiş oluyoruz. Buranın ayarı ta-

mamsa sıra L14 ve L15’ i ayarlayacağız. Mikrofona ıslık çalarak watt metrede en fazla sapma okuyacak şekilde bu iki muayyeni ayarlıyo-

ruz. Eğer bunlar da tamamsa sıra L1 ve L2 bobinlerine geldi.Biz birisini iptal etmiştik.Yine mikrofona sürekli ıslık çalarak iki bobini de en

yüksek watt çıkacak şekil de ayarlıyoruz. Şu anda cihazımız 3-5 watt arasında çıkış yapmaktadır. Sıra modülasyon için çok önem arz e-

den P1’in ayarına geldi. Cihazı TX yapın ve mikrofona hiç konuşmayın, ıslık çalmayın. Watt metreye çok dikkatli bakarak ayar yapaca-

ğız .P1 trimpotunu kendi konumuna göre sona getirin. Mikrofona konuşmadan tx te iken watt metre nerede duruyor. İbre biraz kalkık

mı? İbrebiraz kalkıksa sizin sesinize başka sesler de karışıyor demektir.Bu karışmayı önlemek ve sadece sizin sesinizin gitmesi için P1-

’i geriye doğru döndürün. Gözünüz watt metrede olsun.Bir zaman sonra konuşmadığınız halde çok az olan wattınız düşmeye başlaya-

cak ve watt metre ibresi en dibe düşecektir. Orada P1’i döndürmeyi bırakın. Watt biraz düşmüş olsa bile sesiniz olumsuz parazitlerden

arınmıştır. Bu işlemden sonra başka bir telsizden sesinizi dinleyin. Normal şartlarda temiz bir ses alacaksınız.

ALTTAN GÖRÜNÜŞÜ

TX ve RX’ İN BİRBİRİNE UYUMLU OLARAK AYARLANMASI: C3 Trimeriyle X7 kristalini 5.118.50 MHz’ye ayarlamıştık. Bu önem-

li.Başka bir telsizi de 7.092.0 MHz’e sabitleyin. Bu telsize bir kulaklık takın. Qrp ile TX yapın.QRP’nin VXO potu (çok turlu pot) ile ayar

yaparak kulaklıktan kendi sesinizi buluncaya kadar döndürün. Sonra bu sesin tam kendi sesinize benzediği yerde VXO’ yu o noktada bı-

rakın. Burada birkaç defa konuşarak sesin tam sizin sesiniz olduğundan emin olun.Eğer öyleyse VXO’ ya kesinlikle dokunmayın.Sıra fre-

kans metrenin ayarına geldi. Ben TA1X’ in tavsiyesi üzerine (ik3oil)’ in Frekans metresini yaptım. Çok harika bir devre.Yapmanızı hara-

retle tavsiye ederim. Bu sitede signal ve frekans metre bölününde dökümanlarını bulacaksınız.Frekans metrenin set butonuyla 5.118.50

yazın ve seti tuşlayarak 7.092.00 Mhz okumaya çalışın.7.092.00’yi frekans metreye yazdırabilmek için 5.118.50 rakamları üzerinde özel-

likle de 50 rakamları üzerinde çalışınız.50’yi 99’a kadar arttırarak frekans metrede 7.092.00MHz yazdırıncaya kadar rakam girin.Bu işler

sırasında kesinlikle VXO’ ya dokunmuyoruz.Ne zaman 7.092.00 MHz’yi frekans metreye yazdırdık o zaman serbestiz. Şimdi sıra Rx’ i a-

yarlamaya geldi. Artık işimiz çok kolay. QRP’ yi 7.092.00Mhz’ye getirin ve anten jakını qrp’ye takarak bir qso dinleyin. Gelen istasyonun

sesi kayık olabilir. Bunu CA2 trimerini döndürerek o istasyonun hakiki sesini elde edinceye kadar bekleyin ve sonra da döndürün. Artık

TX ve RX aynı frekansa oturmuş oldu.

Bana ait önemli bir modifiyem var. IC4’ ün 6 numaralı ayağından 5pf’lik bir mercimek kondansatör ile bir uç çıkardım. IC2’nin 6 numa-

ralı ayağına bir kabloyla giriş yaptım.Tek trimerle TX ve RX ayarı yapılmış oldu.Gönderme ve dinleme frekans farklılığı ortadan kalkıyor.

Bu modifiye daha iyi sonuç veriyor. Aşağıdaki osilatör devresini mutlaka yapın. Çok iyi sonuç veriyor. TX ve RX'i bu osilatör trimeriyle a-

yarlamış oluyoruz. İki katta aynı frekansa ayarlanmış oluyor. Bu devreyi TA2PW Mustafa Bey tavsiye etmişti. Bu devre qrp'yi çok başarı-

lı hale getirdi.

ANLATACAKLARIM BİTTİ. YAPACAKLARA BAŞARILAR DİLERİM.

YAPTIĞIM QSO’LARIN BİR KAÇ TANESİ :

UA8SMM-Rusya, Vasili 20.01.2008 Saat: 00.30 3-7dB TA5BG-Gökmen, TB4CAL-Yılmaz,TB1CPI-Samim, TA3QA-Tuncay, TA5DC-Murat,

TB1CPI-Samim ,Ukrayna Nazim,Alamanya istasyonlar v.b.

QRP İLE QSO VİDEOLARIM:

VİDEO-1 : TA2SN http://www.youtube.com/watch?v=HcCzsB7fpC8

VİDEO-2 : TA2CE http://www.youtube.com/watch?v=tcxuNPyfJCI

VİDEO-3 : TA7CA http://www.youtube.com/watch?v=8ntxtMkgZxo

VİDEO-4 : TA2SO http://www.youtube.com/watch?v=tcxuNPyfJCI

VİDEO-5 : TA3DP http://www.youtube.com/watch?v=qWQVMAFyMsU

VİDEO-6 : TA4AU http://www.youtube.com/watch?v=wG0zGFrtR2Y

Video sitesine erişim yasaklanınca kayıtları siteye aldım. Diğerlerini sildiğim için arkadaşlarımdan özür dilerim.

QRP ÇALIŞMASINI TAVSİYE EDERİM. ÇÜNKÜ;

1- Kendi yaptığınız 7MHz bir cihaza sahip oluyorsunuz.

2- Verici devrelerini daha iyi tanıyorsunuz.

3- Kristalle çalışmayı öğreniyorsunuz.

4- El yapımı bir cihazınızla QSO yapmanın ayrıcalığını ve hazzını duyuyorsunuz.

5- Zamanınızı hayırlı işlerle geçirmiş oluyorsunuz.

BOL VE İYİ QSO’LAR !...

TA3EN - Hüseyin KARAGÖZ

ANA SAYFAYA GERİ DÖN